گام ششم

انقلاب صنعتی را بیشتر بشناسیم !

در گام پیشین در بیان تاریخچه مهندسی به سرفصل جدیدی رسیده بودیم : انقلاب صنعتی ! براستی از انقلاب صنعتی به عنوان موج نوین پیشرفت تولید و صنعت چه می‌دانیم ؟!
در اواخر قرن هیجدهم فعالیتهای صنعتی توسعه بسیاری یافت ؛ ظهور اختراعات جدید به خصوص در زمینه صنعت نساجی همانند ماشین‌های ریسندگی ، دستگاه نختابی و دستگاه بافندگی برقی در این زمینه حائز‌ اهمیت بودند . از سوی‌ دیگر ، استفاده از موتور بخار این امکان را برای کارخانه ها فراهم ساخت تا روش کهن بهره جستن از آب به عنوان نیرو را کنار بگذارند . در کنار این و با گسترش اختراعات و توسعه تکنولوژی ، امکان استفاده از ماشین به جای انسان فراهم آمد و کارگاههای کوچک و سنتی جای خود را به کارخانه‌های بزرگتر و پیشرفته‌تر دادند و تولید دستی و محدود به تولید انبوه تبدیل گردید . این تحولات به واسطه وسعتی که داشت انقلاب صنعتی نامیده شد . تحت شرایط جدید اداره کارخانه‌ها دیگر به صورت سنتی امکان‌پذیر نبود ؛  با گذشت زمان و توسعه کارخانه‌ها ، نیاز به روشهای علمی جهت مدیریت این گونه واحدها افزایش یافت و بدینسان زمینه‌های لازم جهت شکل‌گیری و ظهور مهندسی صنایع فراهم آمد .
در کنار هم و از گذشته‌های دور به قرن حاضر نزدیک شده‌ایم ؛ داستان ما با تبلور مهندسی صنایع ادامه خواهد یافت ؛ در گام آتی پیشتازان تقسیم کار را خواهیم شناخت ...

پایان گام ششم

گام پنجم

مفهوم کار را چگونه تعریف نماییم ؟
کار ، حاصل‌جمع تمامی فعالیتهای فیزیکی و فکری انسان در جهت تولید کالاها و خدمات موردنیاز وی می‌باشد . هنگامی‌که این فعالیت با هدف دریافت دستمزد انجام گیرد باید آن را کار یا شغل با دستمزد عنوان نمود . کار انسان ابتدایی برای اطمینان از حفظ و بقای خود  و مستلزم رویارویی وی با طبیعت بود . با گذشت زمان ، با انجام کارهای کشاورزی میان ارتباط مسقیم نتایج کار و رفع نیازهای فردی انسان فاصله افتاد که به علت روند تکامل اقتصادی روزبه‌روز غیر مستقیم‌تر از پیش می‌شد .
این ارتباط با تبلور نخستین نظام معامله پایاپای بود که منجر به پیشرفت اقتصاد پولی شد . به مرور با تقسیم کار و تخصصی کردن آن ، ارتباط مستقیم میان کار و نیازهای انسان فاصله افتاده و درک معنای نهایی کار از سوی او به صورت غیر مستقیم درآمده است .  
در دوران باستان کار به معنای فعالیت پَستی‌ بود که برای افرادی پایینتر از یک شهروند تحصیلکرده و اشرافی در نظر گرفته می‌شد . در یونان باستان طبقات اشرافی طراحان دقیق فعالیتهایی بودند که برتری خود را در انجام موفقیت‌آمیز آن در حوزه‌های نظامی و شهری به اثبات برسانند ؛ این فعالیتها به معنای انجام کارهای فیزیکی نبود ، بلکه کار توسط برده‌ها یا عوام به انجام می‌رسید . عوام جزو شهروندان آزاد بودند با این وجود مجبور بودند برای امرار معاش خود کار کنند ؛ از این‌رو نمی‌توانستند حتی بخشی از فعالیتهای خود را صرف فعالیتهای اجتماعی برتر همانند هنرآموزی یا تجارت کنند . بعدها ، تحت تاثیر تعالیم مسیحیت ، کار تعریف اجتماعی مثبت و ارزشمندی پیدا نمود .
در سفر پیدایش تورات آمده است که دنیا در شش روز کار دقیق و پرزحمت خلق گردید و انسان به عنوان مظهر خداوند خوانده ‌شد تا نه‌تنها در کار خود ، بلکه در اعمال دیگر نیز ، در روز هفتم از خالق پیروی کند .    
کار فیزیکی و فکری ، هر دو به عنوان فضیلت اخلاقی محسوب می‌شدند ؛ این واقعیت که بسیاری از جوامع اروپایی به عنوان جامعه کاری نامیده می‌شوند ، می‌تواند ثمره اصول اخلاقی کار در کلیسای پروتستان باشد که از پایان قرن پانزدهم به بعد ، صرفنظر از طبقات اجتماعی گسترش یافته ‌است . بدین‌ترتیب ، مفاهیم ادیان الهی همچون اسلام کار را به عنوان برترین فعالیت ، مقدس و موجب نزدیکی انسان به خداوند می‌دانند .
در گام آتی با انقلاب صنعتی همراه خواهیم بود ...

پایان گام پنجم